f. 2/1 1891 d. 22/8 1969)
Gift med Maria Haugtrædet (20/9 1895 – 22/8 1989)
Mor: Marit Nilsdotter Sygardsplassen eller Sperstadplass
(21/13 1872 d. 12/2 1971). Vart neste 100 år
Far: Ola Krøkje Lunna i 1891 i Lomskyrkja
Born:
1. Ola, f. 5/12 1916, d. 13/9 2002 gift med Magnhild Brenna, f. 27. juni 1919. (foto digitalmuseum.no)
2. Oddmund, f. 20/10 1919, d. 5/7 1996, gift med Selma Vole, f. 17. juli 1919. (foto digitalmuseum.no) (foto digitalmuseum.no)
3. Magnar, f. 15/9 1922, d. 17/8 1997, gift med Alma Juvstad, f, 7/3 1928.
4. Anna, f. 22/7 1925, gift med Knut Teigen, f. 27/12 1924. (foto digitalmuseum.no)
5. Reidar, f 15/3 1927, d. 25/2 2017, gift med Rønnaug Sveinhaug, f. 6/7 1927. (foto digitalmuseum.no)
6. Trygve, f. 12/8 1928, d. 26/12 1996, gift med Signe Sveinhaug, f. 15/12 1932.
7. Jarnfrid, f. 3/8 1930, d. 16/1 2022, gift med Magne Glimsdal, f. 14/3 1927.
8. Målfrid, f. 3/8 1930, d. 8/2 2018 gift med Kristen Fyrun, f. 13/4 1931.
9. Ragnar, f. 18/3 1932, gift med Julie Flatmo, f. 24/6 1936.
10. Thea f. 9/5 1935, gift med Frans Gjeilo, f. 30/9 1923.
Syskjenflokken til Jo/Jon:
Jon Øyjordet (2/1 1891 – 22/8 1969) g.m. Maria Haugtrædet
Rønnaug Moe (f. )g.m. Nils Moe frå Skjåk
Mathias Kvamme (f. ) g.m. …….. fra Bergen død i «Spansken» da ho gjekk med barn, g2.m. søster til sin første kone (fekk fem barn) bodde på Askøy i Bergen
Thora Kristiansen (f. ) g.m. Ole Kristiansen som arbeidde ved jernbana bodde i Spikkestad. 3 barn Klara, Oddveig og Ola (aktiv i motstandsarbeid under krigen – måtte flykte og vart borte).
Jo var truleg fødd på Sygardsplass i Bråtå i Skjåk som var heimen åt mora Marit. Dei fløtte så til Visvollen, Glømsdalskleiva og til slutt til Søre Øyjordet. Jo var eldst i ein syskjenflokk på fire. Faren Ola sleit med nervene og tok livet sitt da Jo var berre 5 år gamal og Jo måtte ut i arbeid som liten. Fyrst til Gaupar, der han fekk det vondt, det vart gripe inn og ferda gjekk så til Krøkje og Øverbø. Seinare kom han til Sygard Gjeilo. Medan han arbeidde her, traff han Maria som budde på husmannsplassen Haugtrædet rett ovafor Sygard. Dei gifta seg på Lillehammer i 1916. Han var da 25 år. Dei kjøpte Turrmoen på Dalom der Ola, Oddmund og Mangar kom til verda. Seinar fløtte familien til Fyrun i Garmo der Anna vart fødd. Til sist kom familien til Graffershaugen i Vårdalen der familien voks til 12. Han Jo for ut på arbeid og han dreiv skog og gard. Mellom anna arbeidde han på anlegg på Raumabana.Han var ein flittig strevar, ein ektemann og far, skreiv R.Ø. og K.R. i sangen sin om Maria og Jo.
Etter at Knut Flatmo og familien hadde forpakta Prestgarden i Lom i mange år, fløtte familien til Arneberg. Trygve tok da over i Prestgarden. Maria og Jo hadde på den tida ikkje oppnådd alderspensjon enda og arbeidde for Trygve for kosten og greide seg på den måten. Knut og Anna hadde da overteke i Graffershaugen.
Jorun Lunna har skrive om oldefaren sin (vår) og bestefar John/Jo:
Oldefar Ola Jonson var fødd i 1863 og gjekk bort i 1896. Foreldra var Jon Erlandson og Rønnaug Olsdotter. Familien står oppført som brukarar i Imbertgjerdet i Lia i 1865. Seinare budde dei i Duvdalen. Ved folketeljinga i 1875 kom dei til Flaskom, ein husmannsplass ovanfor N. Sulheim i Medalen. Men, i dåpslistene står dei ført som husmannsfolk på Stigen, ein annan husmannsplass noko nærare N. Sulheim.
Frå Solsida i Lom. Vart gift med Marit Sygardsplassen i Bråtå i Skjåk. Dei leigde Søre Øyjordet i Medalen. Dei fekk fire barn. Jo kom til på Sygardsplassen same året som Ola og Marit vart gift. Dei tre andre vart fødde på Øyjordet. Ola vart nervøs og tok livet sitt i 1897, 33 år gamal. Jo vart da bortsett til Gaupar der han hadde det vondt. Måtte vere med å arbeide. Det vart gripe inn frå det offentlege og han kom da til Øverbø. Mathias kom til Kvamme og fekk det godt. Rønnaug havna på Øverbø og hadde også med seg Rønnaug dit. Thora vart med Marit.
Ola Jonson gifta seg i 1891 med Marit Nilsdotter f. 1871 frå Sperstadplassen i Skjåk. Dei budde både på Kleivi (ved Kleivsletten) og Visvollen (litt før Visbrua) før dei fløtte til humannsplassen på Søre Øyjordet. Dette var husmannsplass under S. Gaupar.
Oldefar (Ola) var berre 33 år da han tok sitt eige liv ved å henge seg på ein liten haug ved vegen mot Glømsdal den 5. desember 1896 (?) ikkje langt frå der familien budde. Da hadde ikkje Tora vorte fødd enda og bestefar (John) var ikkje fyllt seks år. Vi kan ikkje vite kvifor denne tragedia skjedde, men Ola Magnar Hoft har fortalt at det det var sagt at han «leid av tungsinn». Kanskje var han psykisk sjuk. I alle fall var det sikkert at han hadde eit strevsamt liv.
Oldemor (Marit) fekk bu på husmannplassen på Søre Øyjordet til Tora vart fødd. Da måtta dei fløtte ut. Dette vart starten på ei vond tid for dei alle. Spesielt for bestefar John). K´Han kom på legd til S. Gaupar, berre seks år gamal. Eg veit ikkje kor lenge han vart der, men han hadde det såpass dårleg der at han vart fløtt til Øverbø. Myndigheitene greip inn. Eg har høyrt at oldemor Marit hadde med seg Tora (minstejenta) rundt om på gardane der ho tok seg arbeid. Tande Thea sa at ho hadde med seg både Tora og Rønnaug ei stund og at dei låg i fjøsa og kom på legd etterkvart. Mathias kom til Kvamme. Der fekk han det godt og dei adopterte han og han tok etternamnet Kvamme.
Eg var ni år da bestefar John gjekk bort (på Lågkollen). Eg var mykje i lag med bestefar i og med at vi budde i same huset i Graffershaugen og vi gjekk ofte turar innpå Lågkollen. Bestefar var snill, tålmodig og omsorgsfull. og fann på artige ting. Eg hugsar at han fekk til å fylle ut sjølvmeldinga si før eg kunne skrive. Krota ned fullt med krusedullar på eit sjølvmeldingsskjema – fullt overbevist om at eg hadde skrive sjølvmeldinga som han sa han hadde sendt med postmannen. Likeeins fekk bestefar meg til å skrive brev til julenissen. Når vi var innpå Lågkollen hadde han arbeid med å bryte opp gamle trerøtter med spett som han bar med heim i bør på ryggen. Eg trur han stort sett brukte buserull. Vi hade faste plassar (steinar) som vi sat og kvilte på. Da fekk eg Kongen av Danmark-drops. Ein gong kjem eg i hug at han sa at eg skulle sitje heilt roleg og høyre godt etter for da kom eg til å høyre Skjellkvålen som sat i ein grantopp og spelte fele! Og eg tykte at eg kunne høyre felespel! Dette var sikkert for å få meg til å vera roleg ei stund. Ein gong var syster Sigrun med. Da hadde vi gått nedtil Svart-tjønna. Sigrun skulle samle blomar til herbarium. Eg stod og støtta meg til ein roten kvist og ramla uti tjønna og bløytte meg. Sigrun måtte fylgje meg heim att da.
Det var kanskje på ein av desse turane at bestefar fortalde meg eitt og hitt om korleis han haddde hatt det som liten smågut på Gaupar. For det gjorde han faktisk, litt rart å tenkje på. For det var noko han ellers ikkje prata noko særleg om. Eg trur ikkje han prata med sine eigne ungar om dette. Kanskje var det for vondt for han og for dei. Mellom anna sa han at han hadde stått opp og beundra nokre kvite stiva-snipper / halvskjorter, og kom til å bryte litt på ein snipp. Da skulle han straffast og ein gardskar heldt han medan ein annan pissa på han i ansiktet. Han måtte vere med å arbeide og sto uti Visdalen om vinteren i småe sko og heldt oppe sekkar som dei samla lauv til dyrefor. Da var han så kald på føtene at han mest ikkje kjende til dei. Fraus gjorde han også ofte når han prøvde å lese lekser på kveldstid. (Bestefar var flink til å lese og skuleflik.)
Da kunne han vakne ved bordet seint på kvelden eller natta av at han fraus. Det var ingen som hadde sett til at han fekk lagt seg. Han fortalde også at han hadde skeiv seng under ei anna seng. Når det var på det kaldaste på vinteren var det is på golvet under senga. Men har fortalde også om at det arbeidde ei jente/kvinne der som var snill mot han. Ho tok han av og til opp i senga og vermde han når han vart kald. Eg trur også han fortalde at ho hjalp han ein gong han hadde bløytt seg. Eg trur ho gav han omsorg og eg skulle gjerne vist kven ho var. Eg trur ikkje han nemnde namnet hennar.
Bestefar fortalde at han etter kvart kom til Øverbø og at han fekk det godt der. Han måtte arbeide der også men det måtte alle gjera på den tida. Der vart han sett og fekk mat, klær og omsorg.
Eg kan ikkje hugse at bestefar prata om mor si. Han hadde vel ikkje så mykje kontakt med henne i oppvektsen og heller ikkje etter at han vart vaksen. Ho gifte seg opp att med Rasmus Lund som ar jernbanearbeidar, og dei flytte med nordover i landet der han hadde arbeid. Oldemor vart 100 år i fylgje bygdaboka.
Eg var ofte med bestefar borti vegen ved rampa for å hente posten. Bestefar var interessert i å lese avisa og følgje med. Eg hugsar også at eg las romanen i Dagningen høgt for han etter at eg hadde lært meg å lese. Da var han nokså dårleg til å sjå. Og så spelte vi kort bl.a. svelte. Eg kan faktisk ikkje hugse at han var sint/streng mot meg nokon gong.
Dette vart mykje meir skriveri enn eg hadde tenkt, men eg har mange gode minner um bestefar og bestemor. Og eg tykkjer han ga meg noko spesielt ved å fortelje meg dette sjølv om eg var lita. Eg beundrar bestefar som tross alt vart slik han vart. Snill og pliktoppfyllande.
Jorun Synnøve Lunna, mai 2023
Sjå Minne frå barndomsåra av Anna Teigen til slektsstevne 28/8 1993
Sjå bilde frå Graffershaugen
Sjå oversikt over husmennsplassar i Medalen fortalt av Ragnar Skjelden til Jorunn Kvale.
Sang skriven av Reidar og Kristbjørn:
Vi syngje vil ein song, vi som samla er her no.
Vi er ein stor familie etter Maria og Jo.
For Maria og Jo
som sleit og gav så mykje
vi saman er her no.
I 1891 vart han Jo fødd til vår jord.
Det truleg var på Sygardsplassen, heimen åt si mor.
Og mora heitte Marit, og Ola var hans far.
Og borna dei var fire, der Jo var eldste kar.
Åt Visvollen dei flytte og Glømsdalskleiva med.
På Øyjordet (det søre) dei sidan slo seg ned.
Han Jo vart tidleg farlaus og legdegut han vart.
Han fekk vel tunge stunder i livet etter kvart.
han var vel knapt nok seks då åt Gaupar vegen gjekk.
Og krøkje, Øverbø vart og «heimar» som han fekk.
Så vart det Sygard Gjeilo i Skjåk og fleire med.
Han vaks opp utan heim, utan leik og utan fred.
På Haugtræadet i Skjåk var om lag på same tid
ho Anne og han Ola med borna, heile ti.
Ei jente var Maria. Dei flytte også tidt.
Men innhuset på Haugtrædet var det ho kalla sitt.
Men tidleg ut i teneste måtte jenta lell.
På Nørstnes fyrst ho streva, ja radt til seine kveld.
I Finndalen ho underbudeie var ei tid.
Og staden heitte Vangen. Og jenta, ho var blid.
Ein gong i 1916 på Lillehammer stod
eit bryllaup, og det var mellom Maria og Jo.
Ho Maria fekk kjærleik, om dagen tidt vart strid.
Han Jo fekk no ein heim han hadde sakna all si tid.
Dei Turrmoen fekk kjøpt. Hen ligg nordpå Dalom der.
Og Ola, Oddmun, Magnar der alle fødde er.
Åt Fyrun nedi Vårdalen flytte dei så ned.
Der fekk dei ryste jenta. Det var ho Anna, det.
Den siste flytteferda åt Graffershaugen gjekk.
Der treivst og der dei alle dei siste borna fekk.
Der vart han Reidar fødd og han Trygve føddest så.
Og tvillingane, Målfrid og Janfrid etterpå.
Då Ragnar og ho Tea var fødde, var det nok.
No var dei ti i talet. Ein stasleg ungeflokk.
Han Jo for ut på arbeid og han dreiv skog og gard.
han var ein flittig strevar, ein ektemann og far.
Ho Maria var strevsam kvar enn det var ho for.
Ho dugde til det meste som kjerring og som mor.
Det er nok enno mykje som ikkje er fortalt.
Men her er ikkje vers nok til å få med seg alt.
For Maria og Jo
som sleit og gav så mykje
vi saman er her no.
Sang skriven av Reidar og Kristbjørn:
Vi syngje vil ein song, vi som samla er her no.
Vi er ein stor familie etter Maria og Jo.
For Maria og Jo som sleit og gav så mykje vi saman er her no.
I 1891 vart han Jo fødd til vår jord.
Det truleg var på Sygardsplassen, heimen åt si mor.
Og mora heitte Marit, og Ola var hans far.
Og borna dei var fire, der Jo var eldste kar.
Åt Visvollen dei flytte og Glømsdalskleiva med.
På Øyjordet (det søre) dei sidan slo seg ned.
Han Jo vart tidleg farlaus og legdegut han vart.
Han fekk vel tunge stunder i livet etter kvart.
han var vel knapt nok seks då åt Gaupar vegen gjekk.
Og krøkje, Øverbø vart og «heimar» som han fekk.
Så vart det Sygard Gjeilo i Skjåk og fleire med.
Han vaks opp utan heim, utan leik og utan fred.
På Haugtræadet i Skjåk var om lag på same tid
ho Anne og han Ola med borna, heile ti.
Ei jente var Maria. Dei flytte også tidt.
Men innhuset på Haugtrædet var det ho kalla sitt.
Men tidleg ut i teneste måtte jenta lell.
På Nørstnes fyrst ho streva, ja radt til seine kveld.
I Finndalen ho underbudeie var ei tid.
Og staden heitte Vangen. Og jenta, ho var blid.
Ein gong i 1916 på Lillehammer stod
eit bryllaup, og det var mellom Maria og Jo.
Ho Maria fekk kjærleik, om dagen tidt vart strid.
Han Jo fekk no ein heim han hadde sakna all si tid.
Dei Turrmoen fekk kjøpt. Hen ligg nordpå Dalom der.
Og Ola, Oddmun, Magnar der alle fødde er.
Åt Fyrun nedi Vårdalen flytte dei så ned.
Der fekk dei ryste jenta. Det var ho Anna, det.
Den siste flytteferda åt Graffershaugen gjekk.
Der treivst og der dei alle dei siste borna fekk.
Der vart han Reidar fødd og han Trygve føddest så.
Og tvillingane, Målfrid og Janfrid etterpå.
Då Ragnar og ho Tea var fødde, var det nok.
No var dei ti i talet. Ein stasleg ungeflokk.
Han Jo for ut på arbeid og han dreiv skog og gard.
han var ein flittig strevar, ein ektemann og far.
Ho Maria var strevsam kvar enn det var ho for.
Ho dugde til det meste som kjerring og som mor.
Det er nok enno mykje som ikkje er fortalt.
Men her er ikkje vers nok til å få med seg alt.
For Maria og Jo som sleit og gav så mykje vi saman er her no.
